Evsel atıklarınızı kullanarak bitkilerinizi beslemekte kullanacağınız organik gübreler elde edebilirsiniz. Bu işlem oldukça kolay olduğu gibi hem bitkilerin sağlıklı büyümesini hem de toprağında mineraller açısından zenginleşerek verimli olmasını sağlar. Aynı zamanda evde gübrenizi kendiniz yaparak doğanın döngüsüne ve doğanın korunmasına katkı sağlamış olursunuz.
Gübre kompost yöntemi ile yapılır. Birden çok kompost yöntemi vardır. Yapmak istediğiniz kompost yöntemini seçerek bitkileriniz için organik gübre üretebilirsiniz.
Buğday Derneği´nin gübre üretme konusunda verdiği bilgileri aşağıda sizler için özetlemeye çalıştık:
1) Solucan Kompostu
Solucan kompostu yapımı hem yemek atıklarınızı hızlı bir şekilde komposta çevirmenizi hem de yüksek kalitede kompost ve kompost suyu elde etmenizi sağlar.
- Evde solucan kompostu için orta boy iki adet kova, sineklik ve bir avuç kompost solucanına (bahçe solucanının biraz büyüğü) ihtiyacınız var.
- İç içe geçireceğiniz 2 kovadan üsttekinin alt yüzeyi ve üst kenarlarına 3-4 mmlik hava ve sıvı delikleri açın.
- Üstteki deliklerden sinek girmesini engellemek için iç taraftan sineklik yerleştirin.
- Delikli olan bu üst kovanın içine bir miktar hazır kompost veya toprak, sonra solucanlarınızı ve az miktar sebze atığı atın.
- Bunun üzerini ıslattığınız birkaç kat kese kağıdı ile örtün. Kovanın kapağını kapalı tutun ancak içindeki havanın ne çok ısınmasına ne de içindeki malzemenin çok ıslak kalmasına izin verin.
Kovanın içindeki oluşan kompost, her daim nemli bir sünger ıslaklığında olmalıdır. Solucanlar ışıktan hoşlanmadığı için de kova doğrudan güneş ve ışık almamalıdır.
2) Berkeley Metodu ile Kompost
Bu yöntemi kullanarakiki üç hafta arasında kompost hazırlayabilirsiniz.
- İhtiyacınız olan malzemeler bir dirgen, bir branda ve karbon ve azot malzemelerdir.
- Malzeme kullanım oranı 25-30 birim karbona karşı 1 birim azot olmalıdır.
- Karbon olarak kese kâğıdı, saman, kuru yapraklar, kuru saz ve kuru yabani otlar, azot malzeme içinse yaş sebze atıkları, gübre, idrar, balık atıkları, yumurta kullanılabilir.
- 1 m2´lik alanın zeminine önce karbon malzemeden birkaç kürek dolusu serilin bu sayede kompost yığını alttan hava alabilir.
- Karbon ve azot malzemeler oranlarıa dikkat edilerek üst üste katmanlar halinde serilir. Bu karışımın içine bahçenin ihtiyacına göre destekleyici olarak kül, dolomit, kemik tozu gibi maddeler ekleyebilirsiniz.
- Tüm azot ve karbon malzemeyi en az 1m3 olana kadar yığın ve bu hacmin dış yüzeyinin de karbonla örtülü olmasına dikkat edin. Kendi ısısını üreten ve içten içe yanan (55-65 C°) bu kompost sürecinin başlayabilmesi için gerekli hacim 1m3´tür.
- Malzemenin tamamını yığdıktan sonra hacmin yukarısından ortasına doğru dirgenin tersiyle bir baca deliği açarak merkeze oksijen girişini sağlayın.
- Son olarak hazırladığınız kompostu yağmur ve rüzgârdan korumak için üzerine branda örtün.
- Bu yığını 4 gün ellemeden bekletin ve 5. gün hemen yanındaki 1m2lik alana aktarın. Dışı içe, içi dışa gelecek şekilde tekrar yığın ve bu işlemi 2 günde bir tekrarlayın.
- 16-18. günlerde kompost yığınında yeni bahçe böceklerinin ve solucanlarının dolaştığını görüyor ve tatlı bir ıslak orman kokusu gibi bir koku alabiliyorsanız kompostunuz başarıyla hazırlanmıştır.
3) Soğuk Kompost
Bu yöntem özellikle bahçıvanlar için uygundur.
- Bahçenizde uygun bir alan belirleyin.
- Tüm çim atıklarını, ince ağaç dallarını, sebze atıklarını ve yaprakları buraya atıp bekleyin.
- Kompostunuzu kedi, köpek veya başka hayvanların karıştırmasının önüne geçmek istiyorsanız oluşturduğunuz yığının özelliğine göre bir brandayla örtebilir, bu yığınınızı bir çukura gömebilir veya yarısı toprağa gömülü ve delikli bir bidona atabilirsiniz.
- Bu yöntemle yapılan kompostun içinde kalan yabani ot tohumları ölmeyeceğinden kompostla bahçenize yayılma riski vardır, ancak kompostunuzu oluştururken içine atacaklarınıza dikkat ederek istemeyen durumlarla karşılaşma riskini azaltabilirsiniz.
