Okul çağındaki ve hatta daha okul çağına bile erişmemiş çocuklarda görülen en büyük tehlikelerden biridir telefon, televizyon, bilgisayar ve tablet bağımlılığı. “Tehlike” olarak tanımlanmasının tek sebebi sosyal hayattan kopma değildir elbette. Bu eşyalara bağımlı olan çocuklarda bilişsel anlamda da kimi problemler yaşanması muhtemeldir.
Bu bağımlılıklarla mücadele etmede en büyük görev, ebeveynlere düşmektedir. Çocuğa nasıl yaklaşılması gerektiğini açıklamadan önce bağımlılıkların yarattığı zararlara göz atmakta fayda var:
Çocuklarda Televizyon, Telefon vb. Bağımlıkların Yol Açtığı Zararlar Nelerdir?
Yeni neslin öz güvensiz, sosyal çevresiyle uyumsuz, arkadaşlık bağları kuvvetlenmiş olmasının temel nedenleri arasında televizyon, telefon gibi davranışsal bağımlılıklar yer almaktadır. Sanal dünyanın gerçeküstü ortamı, gerçeklerle karşılaşan çocukların problemlerle başa çıkamamasına, böylelikle hırçınlaşmasına neden olur. Tüm bunların yanı sıra bilgiye “kolay erişim” nedeniyle çocuklar yaşlarından çok daha erken olgunlaşır ve yaşıtlarıyla eş gördüğü eğitimden sıkılarak hiperaktif davranışlar sergiler.
Tüm zamanını televizyon başında ya da elinde telefonla geçiren çocuklar git gide daha çok içine kapanır ve etrafıyla daha az paylaşımda bulunur. Bu da çocuğun sosyal bir çevreden uzaklaşıp yalnızlaşmasına neden olur. Sosyal çevreyle iletişime geçtiğinde de sanal dünyadaki başarısını baz alan çocuk, kendini herkesten üstün tutar ve hiçbir şeyden hoşnut olmaz.
Tüm bunların yanı sıra “daha az hareketli” bir toplum meydana gelir, çocukların fiziksel gelişimleri olması gerekenin altında kalır, obezite ve buna bağlı kimi rahatsızlıklar baş gösterir.
Davranışsal Bağımlılığın Üstesinden Gelmede Ebeveynlerin Rolü
Öncelikle anne babaların üstüne düşen en önemli görev, ilgili teknolojik aletlere erişimin 3 yaşına kadar engellenmesidir. Bu süreçte bebeğiniz motor becerilerini yükselten oyuncaklarla oynamalı, gerçek bilgiyi televizyondan değil aile bireylerinin davranışlarını gözlemleyerek elde etmelidir. Özetle, çocuğunuzun eline telefon vermekten ve onunla aynı saatleri paylaştığınız süre boyunca televizyonu açmaktan imtina edin.
Okul çağındaki çocuklarınızla birlikte geçireceğiniz zamanı değerli kılacak etkinlikler düzenleyin. Bu kapsamda akşamları kitap okuma saatleri düzenleyebilir ya da birlikte eğlenceli aktivitelere katılabilirsiniz.
Hayatının tüm alanında olduğu gibi bu konuda da çocuklarınızın sizi rol-model alacağını unutmayın. Siz elinden telefonu düşürmeyen, bir şeyler üretmek yerine televizyon başında saatlerini harcayan bir bireyseniz “Sen sanal ortamdan uzak durmalısın.” diyerek çocuğunuzu sanal ortamlardan uzak tutabileceğinizi düşünmeyin!
Ebeveynlerin bu konuda ortak davranışlar sergilemesi de oldukça önemlidir. Çocuğun her iki taraftan da aynı cevabı alması, kuralların kati, doğrunun da tek olduğunu görmesini sağlayacaktır.
Teknolojinin faydaları elbette yadsınamaz. Bu nedenle çocuğunuzun sizin gözetiminizde sanal dünyayı keşfetmesine müsaade edebilirsiniz. Tabii ki günde 1 saati geçmemek kaydıyla! Süre dolduğundaysa hiçbir nedenle geri adım atmamanızı, çocuğunuzu gerçek dünyaya döndürmenizi, ileride karşılaşılması muhtemel sorunları yaşamamak adına şiddetle tavsiye ederiz.
